Ως ευγενικά παιδιά που είμαστε ας ξεκινήσουμε με τις απαραίτητες συστάσεις: από την μία μεριά εγώ, ένας ταπεινός γραφιάς του Μic. Από την άλλη ο Άκης Μπογιατζής, ο ιθύνων νους ενός group που καλείται Sigmatropic, οι οποίοι πρόσφατα κατέθεσαν τον νέο τους δίσκο ’Sixteen haiku and other stories’. Έναν από τους δίσκους για τον οποίο η ελληνική ανεξάρτητη σκηνή μπορεί να είναι υπερήφανη, όχι μόνο για την ποιότητά της αλλά και για τις διεθνείς συμμετοχές… Αλλά γι’ αυτά έχουμε μιλήσει και αλλού αναλυτικά (Χαϊκού & Haiku).
Η πρώτη δικιά μου επαφή με τους Sigmatropic (εξαιρείται η επαφή με τις σιγματροπικές αντιδράσεις στα φοιτητικά μου χρόνια!) έγινε το 1998 με το LP ’Random Walk’, μια επαφή που συνοδεύτηκε και από την προσωπική γνωριμία με τον δημιουργό κάποιων αγαπημένων μου εφηβικών ακουσμάτων. Cpt Νέφος, Libido Blume… Και η ιστορία συνεχίζεται… Αλλά ας αφήσουμε τα πολλά λόγια και ας μπούμε στο… ψητό! Ανάβουμε την λάμπα και η.. ανάκριση ξεκινά:
Πόσο δύσκολη ήταν η προσαρμογή των στίχων σε μια ήδη υπάρχουσα μουσική; Λίγο αυτονόητη βέβαια η απάντηση (πολύ!) αλλά πιστεύω θα ήταν ενδιαφέρουσες οι λεπτομέρειες αυτής της διαδικασίας. Πως προέκυψε η ιδέα;
Η ιδέα ρίχτηκε από την εταιρεία (την Hitch Hyke) αφού διαπίστωσαν πού κατευθυνόταν η μουσική με τα Ελληνικά «Δεκαέξη Χαϊκού». Πρότειναν μια δεύτερη κυκλοφορία του Ελληνικού δίσκου στα Αγγλικά, όπου θα συμμετείχαν κάποιοι ξένοι μουσικοί. Προκειμένου να γίνει η μεταφορά στα αγγλικά των Ελληνικών χαϊκού καθώς και των άλλων ποιημάτων της Ελληνικής έκδοσης, έπρεπε να ληφθεί υπ΄ όψη ακριβώς το ότι η μουσική ήταν δεδομένη. Συνεπώς αν και βασιστήκαμε αρκετά στην επίσημη μετάφραση των ποιημάτων του Γ. Σεφέρη από τον Edmund Kealey και τον Philip Sherard, έπρεπε να βρεθεί τρόπος να ταιριάξουν με τη ρυθμική και την ατμόσφαιρα της μουσικής που χρησιμοποιήθηκε στην Ελληνική εκδοχή τους. Συνεπώς, ο (αγγλικός) στίχος συνάντησε κατά κάποιο τρόπο τη μουσική σε αυτή την περίπτωση. Στο στάδιο αυτό βοήθησε σημαντικά και η Carla, η οποία όταν βρέθηκε στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2001, ανάμεσα στις ηχογραφήσεις για το άλμπουμ αυτό, έκανε κάποιες καίριες παρατηρήσεις για την απόδοση κάποιων νοημάτων στα αγγλικά. Αυτή ήταν μια πολύ σημαντική και χρήσιμη παρέμβαση, όπως διαπιστώνεται σήμερα που το CD είναι τελειωμένο.
Τέτοια συγκέντρωση αστέρων της ανεξάρτητης σκηνής είναι πρωτοφανής για ελληνικό δίσκο… Οι επαφές πως έγιναν; Έγιναν κρούσεις σε άλλους και αρνήθηκαν;
Είναι αλήθεια ότι ούτε και εμείς περιμέναμε τέτοια ανταπόκριση. Πρέπει να πω ότι τον κύριο συντονισμό για τις επαφές αλλά και τις αποφάσεις σχετικά με τους καλλιτέχνες που θα ήταν κατάλληλοι για το project αυτό, τον είχε ο Theo Vlassopulos το αφεντικό της Tongue Master Records στο Λονδίνο. Το σκεπτικό ήταν να προσεγγιστούν καλλιτέχνες από ευρύ φάσμα της μουσικής οι οποίοι να είναι, είτε «ανερχόμενοι» (δηλ. στην πιο σημαντική στιγμή της δημιουργικής τους πορείας), είτε «μεγάλα» ονόματα με πραγματικό καλλιτεχνικό εκτόπισμα. Υπήρχαν κάποιοι από εκείνους που προσεγγίστηκαν, οι οποίοι αν και κατ΄ αρχήν ήταν σύμφωνοι να συμμετάσχουν, τελικά δεν μπόρεσαν για λόγους προγραμματισμού και φόρτου εργασίας.
Τι άποψη εξέφρασαν για το υλικό; Υπήρξαν παρεμβάσεις ή προτάσεις πάνω στην μουσική;
Εφ΄ όσον δέχτηκαν να συμμετάσχουν, ήταν κατ΄ αρχήν σύμφωνοι και τους άρεσε η μουσική. Μερικοί το εκφράσανε και με υπερθετικά. Δεν υπήρξαν παρεμβάσεις. Ορισμένοι πέρασαν την άποψή τους (ή οποία αποδείχτηκε σχεδόν πάντα πολύ ενδιαφέρουσα) μέσω της ερμηνείας τους στο τραγούδι, που σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν πολύ διαφορετική από την ελληνική μελωδία της φωνής.
Ξέρω πόσο κλισέ και βαρετή (αλλά και αναπόφευκτη) είναι η ερώτηση, αλλά πως θα περιέγραφες την μουσική των Sigmatropic σε κάποιον άσχετο ακροατή;
Από πλευράς φόρμας είναι δύσκολο να περιγραφεί με έναν όρο. Νομίζω ότι είναι μια ατμοσφαιρική μουσική, είναι progressive electronica, όπως επίσης και alternative rock.
Κυκλοφοριακά πώς έχουν πάει τα ελληνόφωνα χαϊκού;
Έχουν κινηθεί συμπαθητικά (αν και όχι όσο θα περίμενα). Έχω την αίσθηση ότι θα γίνουν περισσότερο γνωστά με την κυκλοφορία του διεθνούς project.
Οι Sigmatropic είναι τελικά ένα group ή ένα όχημα προσωπικής έκφρασης;
Στα CD που έχουμε κυκλοφορήσει μέχρι τώρα, είχα την ευθύνη της μουσικής, της ενορχήστρωσης και της βασικής άποψης για την παραγωγή. Στις συναυλίες όμως γίνεται περισσότερο ομαδική δουλειά. Το συγκρότημα που αυτή την εποχή αποδίδει τη μουσική ζωντανά, πιστεύω ότι βρίσκεται μέσα στην ατμόσφαιρα του υλικού. Λειτουργεί μια «χημεία» που θα μπορούσε να μεταφερθεί κάλλιστα και στη μουσική του επόμενου CD. Είναι κάτι που θα το ήθελα.
Πως θα γίνει η προώθηση του δίσκου στο εξωτερικό;
Εκτός από την Ελλάδα, το CD κυκλοφορεί ήδη στη Βρετανία από την Tongue Master Records, στην Ιταλία από την White and Black. Επίσης εντός του 2003 θα κυκλοφορήσει στην Αυστραλία & τη Νέα Ζηλανδία (Inertia Music), στην Ισπανία (Discmedi) και την Γερμανία (διανομή από την Cargo Germany). Τέλος, θα κυκλοφορήσει στις ΗΠΑ και τον Καναδά στις 19 Ιανουαρίου 2004 ως εγχώρια (αμερικανική) παραγωγή από την Thirsty Ear. Και αναμένονται να ακολουθήσουν και άλλες αγορές. Σε όλες τις χώρες θα υπάρχει airplay και η κυκλοφορία θα καλυφθεί (ήδη καλύπτεται σε ένα βαθμό!) από μεγάλο μέρος του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου.
Γιατί ελληνικά ονόματα από τον ανεξάρτητο χώρο δεν καταφέρνουν να έχουν διεθνή απήχηση, τη στιγμή που υπάρχουν μπάντες με σχεδόν παγκόσμια απήχηση από άλλες κοινοτικές χώρες ιδίου βεληνεκούς με την δική μας (Mum, Sigur Ros, dEUS, 22 Pisterpirko-κ.α.);
Δεν μπορώ να απαντήσω εύκολα σε αυτό. Πιστεύω ότι υπάρχει κάποια «ασυμβατότητα» με την αμιγή δυτική ροκ έκφραση, όλων όσων ασχολούμαστε με το ροκ σε αυτή τη χώρα. Ίσως και οι μεγάλες αγορές της Δύσης να μην είναι ακριβώς «έτοιμες» να ακούσουν τη μουσική που παράγεται από τα εγχώρια συγκροτήματα – ίσως να μη θέλουν να είναι έτοιμες. Πιστεύω ότι τα ονόματα που αναφέρεις από τις Σκανδιναβικές χώρες, το Βέλγιο και αλλού, μπόρεσαν να βγουν από τα όρια της χώρας τους και να χτυπήσουν διπλανές κουλτούρες, επειδή είχαν πιο συγγενική παιδεία. Από την άλλη πλευρά, το αγγλοσαξονικό κάστρο ειδικά, μπορεί να τους δέχεται ως κυκλοφορία, αλλά αυτό απέχει πολύ από το να γίνονται πραγματικά αποδεκτοί. Τα συγκροτήματα από την Ελλάδα ίσως τώρα ξεκινούν να μαθαίνουν πώς να γίνονται δεκτά ως κυκλοφορία στο εξωτερικό. Πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό είναι ζήτημα παραγωγής και του «πώς ακούγεται» ένα προϊόν. Τέλος, δεν μπορώ να παραβλέψω τον παράγοντα «συγκυρία», όπου κάτι τρέχει όπως π.χ. μια συνεργασία, ή μια ταινία, ή κάτι άλλο, που τελικά ανοίγει κάποιες πόρτες (ή να το πω καλύτερα, προσελκύει την προσοχή σε πρώτη φάση).
Πως βλέπεις το μέλλον της μουσικής στην εποχή της συγχώνευσης των μεγάλων εταιριών και του ξεφυτρώματος των μικρών ανεξαρτήτων;
Οι συγχωνεύσεις ίσως φανερώνουν τον τρόμο των μεγάλων εταιριών μπροστά στην ύφεση που καραδοκεί. Οι μικρές εταιρίες πάντα αποτελούσαν την ανάσα για την μουσική δημιουργία και αυτό εξακολουθεί να ισχύει. Απλά, όσο περνά ο καιρός εμφανίζονται περισσότερες ιδιαιτερότητες στη μουσική βιομηχανία, που αλλάζουν το χάρτη, μέχρι και τον τρόπο έκφρασης. Αλλά αυτό είναι και η ομορφιά αυτής της μουσικής. Από την εμφάνιση του ροκ εν ρολ, ή και παλιότερα, πότε υπήρχε «ησυχία» στο χώρο αυτό; Η μουσική θα συνεχίσει να υπάρχει, να μεταδίδεται και να δίνει συγκλονιστικά δείγματα, αρκεί απλά να βρισκόμαστε εκεί, να παρατηρούμε και να συμμετέχουμε.
Η πειρατεία και τα mp3 σκοτώνουν την μουσική – ή μήπως καμιά φορά και η βιομηχανία;
Οι αλλαγές στη διακίνηση της μουσικής που βιώνουμε αυτό τον καιρό είναι πολύ σημαντικές. Η εξάπλωση του mp3 και η σύγχυση του με την «πειρατεία» ίσως θόλωσαν για λίγο το τοπίο. Η πληθώρα μουσικής και μουσικής πληροφορίας ήταν αρχικά ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν πράγματα που διαφορετικά δεν θα κυκλοφορούσαν. Αυτό μπορεί να έχει τόσο θετική, όσο και αρνητική σημασία. Το ζήτημα είναι ότι και εδώ, όπως και παντού το «θετικό» αποτελεί μόνο μια μειονότητα. Η θετική επίδραση από το ξαφνικό πλήθος των mp3, η δυνατότητα δηλαδή, να ακουστούν καλές μουσικές που αλλιώς δεν θα έφθαναν στο πιο απομακρυσμένο στερεοφωνικό, ούτε στον πιο φτωχό ακροατή-λάτρη της μουσικής, συχνά ξεπερνιέται από την αρνητική, που παράλληλα θέλει και τα σκουπίδια να έχουν την ίδια τύχη (εκτός αν ο ακροατής διαθέτει την κρίση για να βγάλει τα συμπεράσματά του). Κατά τα άλλα, υπάρχουν δυο πράγματα που σίγουρα μειώνονται (ή και σκοτώνονται): το πρώτο είναι οι πωλήσεις των δίσκων, και η δυνατότητα να ζήσουν αξιοπρεπώς μερικοί μουσικοί, ή και να ζήσουν πιο πλούσια μερικοί πετυχημένοι. Αυτό ίσως βρει σύντομα κάποια λύση (κάτι τέτοιο διαφαίνεται ήδη) με τον τρόπο που κάποιοι φορείς διακινούν ήδη το mp3. Το δεύτερο είναι η ποιότητα (εννοώ την πιστότητα) της μουσικής που διακινείται, που με τη σημερινή της μορφή είναι πολύ κατώτερη του προ-συμπίεσης υλικού. Για να αναπαραχθεί η ζεστασιά της μουσικής που θα κάνει συχνά τη (μεγάλη) διαφορά, θα χρειάζεται πάντα τεράστιος όγκος πληροφορίας, απαγορευτικός για τέτοιου είδους διακίνηση.
Βλέπεις σήμερα τα πράγματα να έχουν αλλάξει στον ελληνικό ανεξάρτητο μουσικό χώρο από την εποχή της Creep;
Η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική σήμερα. Στον τεχνικό κυρίως τομέα υπάρχουν μουσικοί που ξέρουν το ροκ εν ρολ αρκετά καλά. Υπάρχει ασύγκριτα καλύτερη πληροφόρηση και συνεπώς οι νέοι μουσικοί (που οι περισσότεροι πέρασαν μέσα και από τον ανεξάρτητο χώρο) έχουν πιο ανοιχτούς ορίζοντες. Η «άλλη πλευρά» το έχει αντιληφθεί και έχει ανοιχτές τις αγκαλιές της. Σαν αποτέλεσμα, το ελληνικό ροκ έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό στο χώρο του mainstream. Αυτό είναι ταυτόχρονα μια «κατάκτηση» αλλά και μια ήττα, αν κρίνει κανείς ότι πολλά ακούσματα από ανεξάρτητα συγκροτήματα δεν είναι και τόσο καλύτερα από άλλα των πολυεθνικών, και όλα μαζί συνθέτουν φυσικά ένα αξιοθρήνητο ηχητικό τοπίο.
Τι μουσική ακούς τελευταία;
Όπως πάντα, προσπαθώ να έχω τις κεραίες μου ανοιχτές σε οποιαδήποτε μουσική αξίζει ανεξάρτητα από είδος και φόρμα. Θα έλεγα πιο συγκεκριμένα, ότι δεν έχω ακούσει πραγματικά καλή electronica τελευταία. Από την άλλη, η διόγκωση του ρεύματος των τραγουδοποιών τύπου singer/songwriter μου αρέσει, επειδή πολλοί από αυτούς έχουν καταφέρει να ακούγονται σύγχρονοι και συχνά να ανοίγουν το δρόμο της μουσικής έκφρασης.
Αλήθεια ποιό ήταν το πρώτο LP που αγόρασες;
Χα! Το Ziggy Stardust του David Bowie το 1972. Δεν ξέρεις πόσο περήφανος είμαι για αυτό (ακόμα θυμάμαι πόσο διασκέδαζα με την απίστευτη έκφραση κάποιων «ροκ» πωλητών όταν πλήρωνα στο ταμείο…)
Τι θα κάνουν οι Sigmatropic τους επόμενους μήνες;
Συναυλίες και ατέλειωτα τζαμαρίσματα με τους εαυτούς τους αλλά και με άλλους…
Η ζωή μετά τα Χαϊκού;
The sky is the limit! Υπάρχουν πολλά σχέδια, που φυσικά περιλαμβάνουν νέα κομμάτια, καθώς και ένα project με διασκευές (ελπίζω αυτή τη φορά να το τελειώσω). Με ενδιαφέρει ακόμη η ατμοσφαιρική οργανική μουσική – ίσως αργότερα.
Υπάρχει περίπτωση επανέκδοσης σε CD των Libido Blume;
Δεν έχω καμία τέτοια είδηση. Απλά έχω διαπιστώσει ότι υπάρχει ένα γενικότερο ενδιαφέρον για εκείνες τις κυκλοφορίες της δεκαετίας του ΄80. Το πιο πιθανό που βλέπω, είναι η μεταγραφή τους από βινύλιο σε CD.
O δίσκος των Sigmatropic ‘Sixteen haiku and other stories’ κυκλοφορεί ήδη από τον Σεπτέμβρη.
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 