Ποιο είναι το νόημα της ζωής;
(Gagarin 205, Αθήνα – 24/03/2011)
Υπάρχει; Γεννιέσαι μόνος, όσο είναι νέος και τα κύτταρά σου σφύζουν από υγεία, σκιαμαχείς με ιδεολογίες και απειλείς τον ουρανό, μεγαλώνεις, αρχίζουν και τα πονάκια-τηλεγραφήματα από το υπερπέραν «σας περιμένουμε προσεχώς- στοπ» και ξάφνου ανακαλύπτεις την υπέρτατη δύναμη, αγοράζεις την Αγία Γραφή και σταυροκοπιέσαι έξω από τις εκκλησίες. Και όλα αυτά για να πεθάνεις στο τέλος μόνος;
Ο David Tibet σίγουρα δεν ανήκει σε αυτούς τους ευκαιριακούς (και προφανώς οπορτουνιστές μύστες του μεταφυσικού). Από αμούστακο …μαλλιαρό παιδί (τώρα είναι μεν ακόμη αμούστακο, όχι πάντως μαλλιαρό) είχε τις ανησυχίες του, τις οποίες τα τελευταία 25 χρόνια αδιαλείπτως εκφράζει σε δίσκους και μοιράζεται μαζί μας. Έχει ασχοληθεί με κάθε είδους -ισμό, στα τραγούδια του μπορείς να βρεις ίχνη και παραπομπές σχεδόν από κάθε θρησκεία που εφηύρε ο άνθρωπος για να καλύψει το υπαρξιακό του κενό. Το έχω ξαναγράψει, τί θα κρατήσει ο καθένας από αυτή τη μεταφυσική …σαλάτα, είναι ζήτημα αποκλειστικά προσωπικής πρόσληψης. Εγώ βέβαια θα σας …απογοητεύσω, δεν έχω απάντηση στο αρχικό ερώτημα. Γι’ αυτό ας περάσουμε σε πιο εύκολα και προσιτά ερωτήματα…
Ποιο είναι το νόημα μιας συναυλίας; Ένας από τους (πολλούς) λόγους για τους οποίους έχω αρχίσει να βαριέμαι στις συναυλίες, είναι ότι το παραπάνω αναζητούμενο νόημα έχει αρχίσει να μετασχηματίζεται σε κάτι σαν: «ΟΚ, από τον δίσκο δε θα βγάλουμε φράγκο, έτσι ας τον διεκπεραιώσουμε επί σκηνής με επαγγελματική μεν, οκνηρή δε πιστότητα και συνέπεια (στις καλές περιπτώσεις!), και πάμε στη επόμενη συναυλία». Για να μην παρεξηγηθώ… Δεν απαιτώ «καταθέσεις ψυχής» (και άλλες τέτοιες ….τραπεζίτικες γραφικότητες). Και για να μην μακρηγορώ, θα επικαλεστώ ένα πρόσφατο αντιπαράδειγμα. Ας πούμε, τη χθεσινή συναυλία των Current 93.
Τι σημαίνει λοιπόν live για τον Tibet; Άλφα (ίσως και ωμέγα): διαλέγει τους μουσικούς του έναν κι έναν και όχι από το πανέρι βαριεστημένων «σεσιονάδων». Συνεργάτες κλάσης οι οποίοι θα αφήσουν το …θιβετιανό του Εγώ να λάμψει, θα συνεισφέρουν όμως κρίσιμες πινελιές και θα συνθέσουν ένα δεμένο εκτελεστικό σύνολο. Π.χ. στην προκειμένη περίπτωση, αν προσπεράσουμε τους γνωστούς και εξαιρετέους Baby Dee και Andrew Liles, αξίζει σταθούμε στον James Blackshaw, ο οποίος παρά το νεαρό της ηλικίας του έχει ήδη μια σημαντική εργογραφία κιθαριστικής δεξιοτεχνίας αλλά και στον ουτίστα Eliot Bates ο οποίος κουβαλάει ήδη 20 χρόνια εντρύφησης στους οθωμανικούς δρόμους της Ανατολής.
Δεύτερον, αλλά εξίσου βασικό: δεν αντιμετωπίζει τη μουσική του σαν ένα τελειωμένο «γλυπτό», αλλά σαν «work in progress,» δουλεύει διαρκώς τα κομμάτια του σε νέες ενορχηστρώσεις, τα αποδομεί και τα ξαναστήνει σε νέα βάση. Ασφαλώς είναι από τους καλλιτέχνες εκείνους που όχι μόνο δικαιούνται, αλλά επιβάλλεται να κυκλοφορούν live δίσκους. Δεν είναι τόσοι πολλοί όσο νομίζετε…
Για να επιμείνουμε λίγο στο ερώτημα για το νόημα μιας συναυλίας. Υποθέτω κάποιοι θα έμειναν απογοητευμένοι από τη χθεσινή βραδιά, γιατί ο Tibet περιορίστηκε αποκλειστικά σε κομμάτια της τελευταίας δεκαετίας (αν δε μου διέφυγε κάτι, δεν πήγε πίσω από το 2000), παρά τις επανειλημμένες …πικραμένες αιτιάσεις από το κοινό. Η παραχώρηση που έκανε προς το τέλος με ένα αγριεμένο «Oh Coal Black Smith» μάλλον δεν άρκεσε… Θα πάρω όμως το μέρος του μουσικού. Σημειωτέον, δεν έχουμε να κάνουμε με περίπτωση επανασύνδεσης κάποιου σχήματος που μαζεύτηκε για τα τελευταία ένσημα ή για να ξαναζήσει το μύθο των νιάτων. Δεν αισθάνεσαι λοιπόν μια «ακύρωση» της δημιουργικότητας σου από την απαίτηση του κοινού να γυρίσεις το ρολόι πίσω, να ανοίξεις λογαριασμούς που ο ίδιος έχεις κλείσει;
Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση τα πράγματα έχουν και μια ακόμη διάσταση. Τα τελευταία χρόνια ο Tibet το έχει ρίξει στην …κοπτική. Για όσους δεν πιάνουν το αμφιλεγόμενης ποιότητας χιούμορ μου, στην εκκλησία και τη γλώσσα των κοπτών της Αιγύπτου αναφέρομαι, ενός παρακλαδιού της χριστιανικής εκκλησίας (ένας ιεράρχης της ορθόδοξης …αγάπης θα σας μιλούσε ασφαλώς για αιρετικούς), μονοφυσίτες όπως τους μάθαμε στο σχολείο (μην με ρωτήσετε για τις λεπτομέρειες της διαφοράς, απλά πάντοτε μου φαίνεται αστεία η διαμάχη για το πόσες φύσεις έχει κάτι που δεν υπάρχει). Πως επιστρέφεις λοιπόν σε τραγούδια και στίχους που πιθανώς δεν σε εκφράζουν πλέον; Για κάντε μια αναλογία με τη δική σας ζωή…
Μπροστά σε αναλογικά λίγο (ή πολύ από μια άλλη όψη) κόσμο και μετά από ένα όχι και τόσο απροσδόκητο (για όσους γνωρίζουν τις ’70s εμμονές του Tibet) εναρκτήριο λάκτισμα υπό τους ήχους των Boney M. και του «Rivers of Babylon» (το οποίο πάντως έχει …αναφορές στη Βίβλο και τη Σιών), η μπάντα ανέβηκε στη σκηνή με τον ίδιο στο γνωστό κουστούμι ρακοσυλλέκτη (σαν ήρωας του Μπέρναρ Σω), ξυπόλητο, όχι πλέον τόσο ασκητικά αδύνατο (ου γαρ μόνον…).
Πολλές οι διαφορές από την προηγούμενη εμφάνισή του (πότε πέρασαν 5 χρόνια;) με πιο ασήμαντη ότι τούτη τη φορά ήμασταν όρθιοι (σε αυτό βέβαια θα …διαφωνούσε η ταλαιπωρημένη μου μέση). Επίσης τώρα υπήρχαν κρουστά, τα τεχνολογικά τερτίπια του Liles και οι διπλές κιθάρες που οδηγούσαν τα κομμάτια σε θορυβώδεις στροβίλους, και το ούτι που χρωμάτιζε τον ήχο με υπνωτικά μάντρα. Η Baby Dee στο πιάνο (μένω στο «η», είναι η επιλογή της εξάλλου) γνήσια γκροτέσκα φιγούρα πήρε το χειροκρότημα που της αξίζει, και στην κορφή ο Tibet, σαν δυσοίωνος βιβλικός προφήτης, με την εξπρεσιονιστική του ερμηνεία (η οποία πάντως αφήνει και χώρο και για ένα έστω και στραβό μειδίαμα, σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχει γέλιο και χαρά -ο κόσμος του Χόρχε από το «Όνομα του Ρόδου») σε μια εμφάνιση η οποία με καθήλωσε για 2 και πλέον ώρες.
Για 2 ώρες πλέον με καθήλωσε [δεν λέω «μας» γιατί 1) αν κρίνω από το βόμβο της γαλαρίας δεν τους καθήλωσε όλους και 2) ανέκαθεν «σπάζομαι» όταν ο κριτικός γράφει απηχώντας δήθεν κάποιο κοινό αίσθημα]. Και αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι στους τελευταίους του δίσκους, ο Tibet φρονώ ότι κάπου έχει χάσει εκείνη τη μελωδική στερεότητα που τον χαρακτήριζε, και ρέπει ενίοτε προς μια ακατάσχετη φλυαρία. Για τον νέο δίσκο «HoneySuckle Aeons» ο οποίος παρουσιάστηκε χτες για πρώτη φορά, επιφυλάσσομαι πάντως.
Και αν σώνει και καλά θέλουμε μια κατά-Tibet απάντηση στο αρχικό ερώτημα, ας κρατήσουμε το στίχο «and non of us eternal» από το «Niemandswasser». Δεν μας καλύπτει; Ποιος είπε όμως πως η τέχνη δίνει οριστικές απαντήσεις;
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 