| 1. | Zephyros΄s Enlightening Anemos |
| 2. | Nemesis Rhamnousia |
| 3. | Thracian Gaia |
| 4. | Selene΄s Awakening Horos |
| 5. | Politeia of the Unnamed |
| 6. | Deo΄s Erotas |
| 7. | Nature΄s Metamorphosis |
| 8. | Enchanting Oneiro |
| 9. | Psychostasia |
| 10. | Hypnos |
Υπάρχει μια ολόκληρη διαμάχη για την έννοια του «out of context». Όχι μόνο στην τέχνη. Πιο λιανά: μπορεί να σταθεί ένα έργο έξω από τα συμφραζόμενα του τόπου και του χρόνου όπου αυτό γεννήθηκε; Και ειδικά όταν η απόσταση στον χωρόχρονο είναι μεγάλη (και κατά τον θείο Αλβέρτο αγεφύρωτη), τόσο ώστε η αρχαιολογική και η ιστορική έρευνα, όσο ενδελεχής κι αν είναι, να καταφέρνει απλά να συμπληρώνει κενά σε ένα για πάντα χαμένο ψηφιδωτό; Μη βιαστείτε να απαντήσετε…
Επικίνδυνο και ολισθηρό το έδαφος της ενασχόλησης με την αρχαία Ελλάδα. Και όχι μόνο επειδή έχει μετατραπεί σε ένα πεδίο προνομιακής δράσης κάθε λογής εύοσμων εθνικιστικών έως και καθαρά φασιστικών ανθών (χωρίς εδώ να παραλείπεται η ευθύνη της άλλης πλευράς με τις δαιμονολογικές της υπερ-απλουστεύσεις). Είναι και που η θεμελιώδης μας άγνοια για το παρελθόν εύκολα μπορεί να μπατάρει προς την εξιδανίκευση, τη γραφικότητα, το κιτς, τους αναχρονισμούς, τις ιδεοληπτικές χλαμύδες (αναρίθμητα τα παραδείγματα).
Είναι και που πίσω από κάθε ιστορική «αλήθεια» κρύβεται στην πραγματικότητα μια (ανα)παράσταση με σημερινή σκηνογραφία. Γιατί η ιστορία κατ’ ουσία το παρόν αφορά και όχι το παρελθόν. Σας φαίνεται «μεταμοντερνιά»; Αναλογιστείτε για παράδειγμα το πως ολόκληρες ιδεολογίες, ελύτεια ποιητικά αξιώματα και αισθητικές απόψεις στηρίχτηκαν πάνω στο «λευκό, λιτό και απέριττο» των ελληνικών μαρμάρων. Μόνο που μετά ήρθε αυτή η καταραμένη η Φυσικοχημεία να αποκαλύψει ότι οι αρχαίοι ναοί και τα αγάλματα ήταν μες στο χρώμα και τα πλουμίδια και να χαλάσει έτσι μια όμορφη αλλά φαντασιακή ιστορία.
Εν προκειμένω, ποτέ δεν θα μάθουμε πως ακουγόταν πραγματικά η αρχαία ελληνική μουσική. Ακόμη δε κι αν υπήρχαν κάποια ηχητικά ντοκουμέντα, προϊόντα πιθανότατα μιας κατά Λιακόπουλο …ανώτερης τεχνολογίας των αρχαίων, και πάλι θα αδυνατούσαμε να βιώσουμε μια ολοκληρωμένη αισθητική εμπειρία. Γιατί η μουσική δεν είναι μόνο ήχος και ταλαντώσεις μορίων. Η μουσική είναι και οι κοινωνικές προσλαμβάνουσες, ο τρόπος αντίληψης και σύλληψης, όλο το περιβάλλον, φυσικό τε και ανθρώπινο. Και όλα αυτά έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί…
Κατά συνέπεια: όσον αφορά τη μουσική των Δαιμονίων Νυμφών δεν δικαιούμαστε (δια) να θέσουμε απολύτως κανένα ζητούμενο αυθεντικότητας και γνησιότητας (για ποια αυθεντικότητα να μιλήσουμε άλλωστε, αν τηλεμεταφερόταν στο σήμερα ένας αρχαίος Έλληνας πολύ αμφιβάλλω αν θα καταλάβαινε τη γλώσσα την οποία εμείς θεωρούμε «αρχαία ελληνική» – από την προφορά της έως την χαμένη προσωδία). Οι ίδιοι ασφαλώς έχουν προσπαθήσει με επιστημονική μέθοδο και πεισματική αναδίφηση των πηγών να αναπαράγουν με όσο το δυνατό μεγαλύτερη πιστότητα τα όργανα των αρχαίων. Η μουσική τους όμως είναι σημερινή, των καιρών μας, 21ος αιώνας στο ημερολόγιο, στο σήμερα καταλήγει, μόνο από άλλο δρόμο. Και έτσι μπορεί να κριθεί μόνο…
Έκτος τους δίσκος είναι η «Ψυχοστασία» (αναφορά στη δοξασία για το μεταθανάτιο ζύγισμα των ψυχών – «21 γραμμάρια, να τα αφήσω;») και αυτός στην νεραϊδοπαρμένη γαλλική Prikosnovenie, 6 χρόνια μετά τον τελευταίο. Μεγάλο το διάστημα για τα σημερινά δεδομένα και (απροσδόκητα) μεγάλο το βήμα προόδου/ωρίμανσης. Οφείλω εδώ να ομολογήσω ότι στους παλιότερους τους δίσκους είχα την αίσθηση ότι, πέρα από κάποιες σποραδικές εκλάμψεις, η δυνατή κεντρική ιδέα έμοιαζε ως αυτοσκοπός να καταδυναστεύει τη μουσικότητα, η φόρμα να σέρνει από το χέρι το περιεχόμενο. Στην «Ψυχοστασία» όμως τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν και να αποκαθίσταται μια ευεργετική ισορροπία (να το αποδώσουμε στο ότι πήραν και αυτοί το …χρίσμα της Γαλάνη που λένε και οι Κόρε Ύδρο; -ναι, πραγματικά συμμετέχει σε μια μάλλον μέτρια στιγμή).
Όχι ότι στον δίσκο αυτό αποκηρύσσουν το παρελθόν τους. Ο ήχος του πυρηνικού δίδυμου του Σπύρου Γιασαφάκη και της Εύης Στεργίου εξακολουθεί να είναι αν μη τι άλλο αναγνωρίσιμος, φυσική συνέχεια του ιστορικού τους. Η θεματολογία παραμένει αρχαιοελληνικής επικέντρωσης, με ιστορίες και αρχαίους θεούς (ιδιαίτερα από την …κάτω πυραμίδα της ιεραρχίας), τον Ζέφυρο, τη Γαία, τη Σελήνη, τη Νέμεση, τον Ορφέα φυσικά (μυστικιστικό must), τον Ύπνο (ταιριαστά στο τέλος), η εκφορά του λόγου δραματουργικά θεατρική, χωρίς βέβαια να αποφεύγει ενίοτε τον στόμφο με τον οποίο έχουμε μάθει από το σχολείο να εκφέρουμε τα αρχαία (λες και στην αρχαία Ελλάδα ο μέσος άνθρωπος φιλοσοφούσε ολημερίς και κάθε πρόταση ήταν ρητό προορισμένο να μείνει στους αιώνες).
Κι αν το ρομαντικό/παγανιστικό μείγμα τους σε πολλά σημεία έρχεται πολύ κοντά στον χώρο που έχουν κατοχυρώσει οι ύστεροι (και για πολλούς παρακμιακοί) Dead Can Dance (συμμετέχει μάλιστα ο Peter Ulrich, πάλαι ποτέ κρουστός τους), στο δίσκο ανακαλύπτουμε κάμποσες μελωδίες στέρεες οι οποίες αναπτύσσονται και ενορχηστρώνονται στοχευμένα, αποφεύγοντας (το κατά δύναμιν!) τον ελοχεύοντα new age εξωτισμό («Selene’s Awakening Horos»). Ο δε μουσικός ορίζοντας έχει ανοίξει πιο πολύ, διαβαίνει τα σύνορα, περνάει από την Ροδόπη στον Αίμο, ανασκαλεύει στο χωνευτήρι της Βαλκανικής, ανακαλύπτει το μυστήριο των βουλγαρικών φωνών (συμμετέχει η Dessislava Stefanova της London Bulgarian Choir) και τις κοινές θρακιώτικες καταβολές, το αποτέλεσμα είναι ένα ιδιαίτερο αμάλγαμα χαράς και λύπης (στοιχεία αξεδιάλυτα για τους αρχαίους Θράκες).
Πραγματικά δεν ξέρω τελικά αν οι ΔΝ ανταποκρίνονται στο βάρος του εγχειρήματος που έχουν αναλάβει, αν υποπίπτουν σε αυθαιρεσίες, υπερβάσεις, φαντασιώσεις. Δεν νομίζω να έχει τόση σημασία. Γιατί αν σας έμεινε η αρχική απορία, ασφαλώς και η τέχνη μπορεί και οφείλει να λειτουργεί εκτός πλαισίου. Κάθε πλαισίου. Και αυτή είναι η δύναμη της και η μαγεία της…
7.5
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 