2η ημέρα στο Fuzz, Κυριακή βράδυ, πιο ήσυχα τα πράγματα στην ευρύτερη περιοχή με το πλήθος των ουδόλως …καταρρεόντων νεοκτισμάτων του ελληνικού πολιτισμού, ο κόσμος αναμενόμενα λιγότερος αλλά ακόμη πιο πιστός. Και με εύλογη περιέργεια για τούτο το καινοφανές εγχείρημα.
Για αρχή, ας ακολουθήσουμε τη γραμμική αλληλουχία των γεγονότων. Το μενού λοιπόν της βραδιάς περιελάμβανε κατά σειρά:
– Προβολή της ταινίας «Von wegen» («Off ways» αγγλιστί) του Uli Schueppel, με υλικό από την πρώτη συναυλία των Neubauten στο Ανατολικό Βερολίνο. Για όσους την έχασαν (μεταξύ αυτών κι εγώ), θα προβληθεί εκ νέου το προσεχές δεκαήμερο σε ένα αφιέρωμα σε ταινίες του σκηνοθέτη το οποίο πραγματοποιείται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
– Μια ουσιαστική και γεμάτη εμφάνιση των ιδίων, σε ένα σετ που υποσχόταν κομμάτια τα οποία σπανίως (ή ποτέ) δεν παίζονταν στις συναυλίες τους. Εντάξει, συγχωρούμε κάποιες διαφημιστικές υπερβολές, το «Armenia» και το «Ein Leichtes Leises Sauseln» είχαν παιχτεί και την προηγούμενη φορά στον Κεραμεικό, άλλωστε το σετ επεφύλασσε πολλές όμορφες και χαμηλών τόνων στιγμές, με τη σιωπή να χρησιμοποιείται ως όργανο κατά το ιδεολογικό μανιφέστο του John Cage. Χωρίς να λείψουν και οι επισκέψεις στην εποχή που οι ίδιοι έχτιζαν ….γκρεμίζοντας, με την έκπληξη να μην είναι τόσο η γνωστή διασκευή τους στο «Sand του» Lee Hazlewood όσο η εκτέλεση του ανατριχιαστικού «Seele brennt», από εκείνη την κορύφωση του μουσικού οράματός τους που υπήρξε το «Halber Mensch».
– Τα παιχνίδια του Blixa με το μικρόφωνο και με το κοινό, ένα λογύδριο για την ταλαιπωρία ενός Γερμανού στην Αθήνα του ΔΝΤ, της άθλιας αρχιτεκτονικής, του μαραθώνιου και της …έλλειψης ρετσίνας, και μια επίδειξη των δυνατοτήτων του λαρυγγιού του μαζί με δόσεις κεντροευρωπαϊκού χιούμορ. Αποδεκτόν, λίγος χαβαλές ποτέ δεν έβλαψε, ίσα-ίσα ισορροπεί την κατάσταση και φέρνει τον όποιο «μύθο» πιο κοντά στα μέτρα της καθημερινότητας.
– Και τέλος για την αυλαία του διημέρου, την εμφάνιση του διδύμου Mosermeyer (Rudolf Moser & Christian Meyer οι συνιστώσες). Τυπικό post-rock, με τα τύμπανα σε δυναμικό πρώτο πλάνο, πολλά εφέ, άρωμα από Piano Magic και Sigur Ros – να συνεχίσω;- ηχοτοπία, ατμόσφαιρες, ταξιδιάρικοι ήχοι, ΟΚ, σταματώ! Όχι ιδιαίτερα ευρηματικό, αλλά αξιοπρεπές.
Τώρα αν μετά από δύο ημέρες ακρόασης το ζητούμενο είναι να αποκρυσταλλώσουμε μία κάποια άποψη, πέρα από ημερολογιακούς οπαδικούς συναισθηματισμούς και «πρωτότυπες» αναφορές σε …θορυβώδεις ραψωδίες, σε δύο άξονες θα κινηθεί η σκέψη:
Πρώτον. Επιβεβαιώνεται πως έχουμε να κάνουμε με μία από τις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις μουσικών οι οποίοι διαχειρίστηκαν το πέρασμα του χρόνου με προστιθέμενη σοφία και με το βλέμμα στραμμένο προς τα εμπρός. Είναι αλήθεια ότι πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που ήταν ένα πραγματικό μουσικό …συνεργείο κατεδαφίσεων, εξίσου πολλά χρόνια από τότε που στους δίσκους τους χτύπαγε ολοζώντανος ο παλμός του καινούργιου (θα μπορούσε να γραφτεί ολόκληρο άρθρο για το πως οι Neubauten υπήρξαν μία μπάντα η οποία ουσιαστικά «τρεφόταν» από το διχασμένο και άγριο Δυτικό Βερολίνο – ίσως δεν είναι τυχαίο ότι μετά το 1989 και την πτώση του τείχους έπαψαν πλέον να είναι ρηξικέλευθοι, και πέρασαν χρόνια αμηχανίας μέχρι να βρουν πάλι βηματισμό – όπως και η ίδια η πόλη άλλωστε!). Αυτό δεν τους εμπόδισε σήμερα, στα 30α τους γενέθλια να είναι ζωντανοί, δημιουργικοί και ανήσυχοι (τι καλύτερη απόδειξη από τις προσωπικές τους αναζητήσεις, με ειδική μνεία στον Alexander Hacke), έχοντας ενσωματώσει στον ήχο τους οργανικά και αρμονικά τις πρώιμες ακρότητες. Θα ήταν γραφικοί άλλωστε να πουλάνε «θόρυβο» σε μια εποχή πλέον που ο «θόρυβος» και οι βρωμιές» είναι προκάτ τεχνικές ρουτίνας για τον πλέον πρωτόπειρο τεχνικό ή παραγωγό ήχου. Η σύγκριση με διάφορα απομεινάρια του παρελθόντος που επανασυνδέονται για να πουλήσουν αναμνήσεις και νοσταλγία (και έχουν πυκνώσει τελευταία τις επισκέψεις τους στα μέρη μας όπου και βρίσκουν πολυάριθμα ευήκοα ώτα) είναι προφανής και καταλυτική. Σκέφτομαι: αν δεν είναι κατάντια για τον άνθρωπο, σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής, να κάνει στα 50 ή στα 60 του ότι ακριβώς και στα 20, τότε ποιο άλλο νόημα να δώσουμε στην έννοια;
Δεύτερον και ουχί δευτερεύον (last but not least που λένε και οι Αγγλοσάξονες): Η διαπίστωση ότι κατάφεραν, με τους απολύτως δικούς τους όρους, όντας οι …εαυτοί τους σύμφωνα με την κοινότυπη (αηδή) αυτή ταυτολογία, να επιτύχουν (κατακτήσουν ορθότερα!) ένα τέτοιο επίπεδο αποδοχής, ώστε όποιο παιδιάστικο εύρημα, όποια …μαλακία (ας μου συγχωρεθεί ο αδόκιμος όρος) κι αν τους κατέβει στο κεφάλι, να βρίσκει αν όχι αποδοχή, τουλάχιστον σεβασμό. Και οι ακροατές στάθηκαν …προσοχή (και απροσδόκητα σιωπηλοί για ελληνικό κοινό) και στους λουπαριστούς λαρυγγισμούς του Blixa και στην παιγνιώδη αστειότητα τύπου «Jewels».
Για όσους δε νομίζουν ότι το παιχνίδι με τις κάρτες του τυχαίου συνιστά πειραματική πρωτοπορία, ας ψάξουν λίγο παραπάνω την έννοια του τυχαίου στη μουσική σύνθεση. Θα ταξιδέψουν σχεδόν 80 χρόνια πίσω, τότε που γεννιόταν η «αλεατορική» μουσική, η μουσική των τυχαίων συμβάντων, βασισμένη στον ντανταϊσμό και στις ανατολικές φιλοσοφίες. Οι ίδιοι οι Neubauten δεν το έχουν κρύψει βέβαια, με σοφά τοποθετημένες επιλογές (θυμηθείτε: «Let’s do it a dada» πιο πρόσφατα και «Vanadium I-Ching» πολύ παλιότερα).
Κοιτάζοντας την ιδιόρρυθμη φιγούρα του Blixa Bargeld, καλοβαλμένη αλά-Brian Ferry του underground και στρογγυλεμένη από τα χρόνια αλλά πάντοτε με αυτό το γυάλινο μπλε βλέμμα, αναρωτιέμαι. Φανταζόταν ποτέ όλη αυτή την πορεία τότε που ξεκινούσε, σαν ένας «αλήτης» φυγάς από σχολείο και σπίτι, στα γεφύρια, τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και τις καταλήψεις του Βερολίνου; Νομίζω πως αν μου απαντούσε, θα έλεγε ότι δεν έχει σημασία, ότι αυτά τα γενέθλια δεν είναι μνημόσυνο αναπόλησης και αναμνήσεων, αλλά μια αφετηρία για συνέχεια…
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 