Ίσως ακουστεί σαν παραδοξολογία… Για μένα δεν είναι όμως; Ποιο; Το γεγονός ότι οι Kraftwerk είναι ένα μάλλον… υποτιμημένο συγκρότημα. Κανείς βέβαια δεν έχει αμφισβητήσει ότι ήταν σπουδαίοι. Για μένα είναι όμως ίσως το μεγαλύτερο σε σημασία και επιρροή σχήμα του 20ου αιώνα! Και πιστεύω ότι στο μακρινό μέλλον, ίσως… in the year 2525, οι Kraftwerk θα απολαμβάνουν το status που σήμερα κατέχει ένας Μπαχ ή ένας Μπετόβεν! Τότε που θα έχουν πια ξεπεραστεί οι προκαταλήψεις με τα ηλεκτρονικά όργανα (και τότε φυσικά που δεν θα μπορώ να χαρώ την επιβεβαίωση της πρόβλεψης μου! -εκτός αν ο Βούδας έχει τελικά δίκιο…) Όσο για την επιρροή τους στην σημερινή μουσική, μια απαρίθμηση αρκεί: synth-pop, disco, house, dance, hip-hop, electro, industrial, new-wave, techno, jungle, EBM, drum n’ bass, electroclash, κ.λπ. κ.λπ., ζωή να ‘χουνε οι μουσικογραφιάδες να εφευρίσκουν νέους όρους και κινήματα!
Οι Kraftwerk ασφαλώς και δεν ήταν οι πρώτοι που «μίλησαν» ηλεκτρονικά. Προηγήθηκαν κι άλλοι… Stockhausen, Cage, Walter Carlos (μετά «απέκοψε πάσαν πατρότητος ελπίδα» και έγινε… Wendy Carlos) και πολλοί άλλοι. Ήταν όμως οι πρώτοι οι οποίοι έβγαλαν την ηλεκτρονική μουσική από τις ακαδημίες και τα εργαστήρια, την κατέβασαν από βάθρο του αξιοπερίεργου, και την έκαναν μαζική τέχνη, με μια μοναδική αισθητική. Δεν εκμεταλλεύτηκαν απλώς ένα νέο μέσο από τεχνικής απόψεως, αλλά πραγματικά του έδωσαν ζωή. Θα μου πείτε αν δεν ήταν οι Kraftwerk δεν θα παιζόταν σήμερα ηλεκτρονική μουσική; Κανείς δεν ξέρει! Με «αν» δεν γράφεται η ιστορία… Και η ιστορία έγραψε…
Μα, θα έλεγε κάποιος δικηγόρος του διαβόλου (αν και θα προτιμούσα τον… ίδιο τον διάβολο, δεν την γουστάρω γενικά την φυλή των δικηγόρων!) έχει αυτή η μουσική συναίσθημα; Αν και το ζήτημα είναι μεγάλο, θα δώσω τη δική μου απάντηση συνθηματολογικά: η μουσική η ίδια δεν φέρει συναίσθημα. Είναι απλώς νότες, συχνότητες αν θέλετε! Το συναίσθημα το βάζει ο ακροατής… Και την αισθητική επίσης…
1. Trans Europe Express (1977)
Ένα κομμάτι κυριολεκτικά μυθολογία! Από τους στίχους του που αναφέρονται σε μια μυθική συνάντηση («…meet Iggy Pop and David Bowie») έως το μυθικό sample που χρησιμοποίησε λίγα χρόνια μετά ο Africa Bambaata στο εμβληματικό για την κουλτούρα του hip-hop «Planet Rock».
2. Autobahn (1974)
Η πόρτα κλείνει με δύναμη, το κλειδί γυρίζει στη μίζα, το πόδι δοκιμάζει το γκάζι, αφήνει μαλακά το συμπλέκτη και το ταξίδι ξεκινά… Ένα ταξίδι που οδήγησε από τις αχανείς γερμανικές Autobahnen στους δρόμους της μουσικής του μέλλοντος. Αξίζει δε να αναφέρουμε ότι το κομμάτι είχε «σουξέ» και στην Αμερική, όπου παραδοσιακά υπήρχε και υπάρχει μια αντιπάθεια στην ηλεκτρονική μουσική!
3. Metropolis (1978)
Η εφιαλτική Metropolis του Fritz Lang παίρνει σάρκα και… ήχο! Μελωδία που κινείται και λογχίζει με τα εκτυφλωτικά της φώτα το σκοτάδι στις νυχτερινές λεωφόρους μιας απρόσωπης μεγαλούπολης (περιττό το επίθετο, μπορεί μια μεγαλούπολη να μην είναι απρόσωπη;). Ένα από τα πιο ανατριχιαστικά τους κομμάτια…
4. Radioactivity (1976)
Με μια μελωδία που δεν ξεχνιέται ακόμη κι αν… βαρυστομαχιάσεις από την λωτοφαγία! Με στίχους που παίζουν με τον λόγο συγχέοντας εσκεμμένα την ραδιενέργεια με έναν ραδιοφωνικό σταθμό! Με μια μελαγχολική φωνή που ακούγεται λες και τραγουδά μόνη της σε μια συχνότητα μοναχική και ιδιαίτερη…
5. Showroom Dummies (1977)
Ούτε στην πιο άγρια φαντασία τους θα μπορούσαν ποτέ να ονειρευτούν οι άψυχες κούκλες των βιτρινών ότι κάποτε θα γραφόταν για αυτές ένα τραγούδι. Και μάλιστα με ένα από τα πιο συγκλονιστικά synth-solo που έχουν γραφτεί ποτέ…
6. The model (1978)
Τι κοινό έχουν το σπίτι του Martin Gore, του Phil Oakey, του Jimmy Sommerville, του Vince Clark, του Feliχ Da Housecat και πολλών άλλων ακόμη;. Σε όλα αυτά τα σπίτια υπάρχει ένα «λιωμένο» αντίτυπο αυτού του δίσκου ο οποίος σηματοδότησε την γένεση της synth-pop…
7. Computer World (1981)
«Πας μετά Χριστόν προφήτης γάιδαρος» λέει ένα ρητό. Οι φίλοι μας όμως μόνο… γαϊδούρια δεν αποδείχτηκαν όταν έγραφαν το 1981 αυτό το soundtrack του δυτικού κόσμου, των μεγάλων εταιρειών, των γραφείων μέσα στα γυάλινα κτίρια, ενός κόσμου όπου οι αριθμοί ευημερούν και οι υπολογιστές κυβερνούν. Τότε ήταν όμως ακόμη η εποχή που τα 64 ΚΒ μνήμης διαφημίζονταν σαν… μνήμη ελέφαντα (!), ήταν η εποχή των IBM συμβατών, τότε που ο Bill ήταν ακόμη ένας φτωχός (λέμε τώρα!) γυαλάκιας nerd που έψαχνε την καλύτερη ιδέα για να την αντιγράψει…
8. Hall of Mirrors (1977)
Ηλεκτρονική ψυχεδέλεια θα τολμούσα να χαρακτηρίσω αυτή τη μεγαλειώδη μουσική σύλληψη!. Της οποίας την dark φλέβα ανέδειξε λίγα χρόνια μετά και η Siouxsie… «He fell in love with the image of himself… and suddenly the picture was distorted…»
9. Kometenmelodie 2 (1974)
Θα μπορούσε να ήταν 1980, 1989, 1997 ακόμη και… 2004! Και όμως ήταν μόλις το 1974 που ακούστηκε αυτή η διαστημική σουίτα (ιδανική για soundtrack σε επιστημονικά ντοκιμανταίρ). Αν αναλογιστούμε μάλιστα τι επικρατούσε στη μουσική το 1974 (Yes, Led Zeppelin, Pink Floyd, …Bay City Rollers!), συνειδητοποιούμε το πόσο μπροστά ήσαν!
10. Antenna (1976)
Πόσο «αθώος» ακούγεται καμιά φορά ο αναλογικός ήχος στα αυτιά μας, που είναι πια τόσο συνηθισμένα στην ψηφιακή καταιγίδα! Από το «Radioactivity» είναι το κομμάτι (στους παλιούς θα θυμίσει μια all time classic εκπομπή, την «ΕΡΤ στη Βόρεια Ελλάδα»!), και είναι το πρώτο pop σκίρτημα τους. Μετά, με την προσθήκη και του Karl Bartos στο… «ρόστερ», η ροπή τους αυτή καλλιεργήθηκε εις βάθος.
11. It’s more fun to compute (1981)
…your music, θα πρόσθετα! Ή όπως έλεγαν οι ίδιοι: «όταν θέλουμε να ακούσουμε μουσική, φτιάχνουμε τη δική μας»…
12. Ruck Zuck (1970)
Η μουσική που διδάχτηκαν στα ωδεία άσκησε καταλυτική επιρροή στον Florian Schneider και τον Ralf Hutter, τον αρχικό πυρήνα δηλαδή του group. Τους έδειξε έμμεσα τον δρόμο, όντας η μουσική που μίσησαν κυριολεκτικά! Εδώ τους βρίσκουμε ακόμη στην αρχή, στο ψάξιμο. Είναι πιο kraut παρά ηλεκτρονικοί! Ένα κομμάτι από εκείνον τον δίσκο με τον κόκκινο κώνο (υπάρχει και δίσκος τους με πράσινο κώνο), πρελούδιο του ‘Autobahn’ με το οποίο μοιάζει πολύ μορφολογικά, Ένα κομμάτι το οποίο λες ότι έχει έναν κινητήρα μέσα του! Τελικά ήταν απλώς η προθέρμανση του…
13. The robots (1978)
Στοιχεία από… προσωπικές δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι πρόκειται για το πιο αναγνωρίσιμο τραγούδι τους. Ασφαλώς χάρις στον εθιστικό μετρονομικό ρυθμό του και στα vocoder φωνητικά! Αποτέλεσε ειρωνική απάντηση σε όσους τους κατηγορούσαν για «ρομποτική» ψυχρότητα. Εντυπωσιακό ήταν και το εξώφυλλο του δίσκου με τα… αναρχικά χρώματα και τις επιρροές από την ρωσική πρωτοπορία.
14. Electric Cafe (1986)
Τότε ο δίσκος μου φάνηκε αριστούργημα. Ήταν η πρώτη φορά κιόλας που άκουγα Kraftwerk. Ήταν και η πρώτη φορά που οι Kraftwerk νέρωναν το αναλογικό «κρασί» τους με ψηφιακές προσμείξεις. Αποτιμώντας τον τώρα μετά από χρόνια μπορώ να πω ότι ήταν απλώς ένας δίσκος που συμβάδιζε με την εποχή του. Και πιστέψτε, αυτό ήταν κακό για τους Kraftwerk…
15. Spacelab (1978)
Η ηλεκτρονική μουσική ανέκαθεν ήταν συνδεδεμένη με την sci-fi κουλτούρα και την διαστημική εποχή. 1978, ο συναγωνισμός ΕΣΣΔ-ΗΠΑ έχει επεκταθεί έξω από την στρατόσφαιρα, και οι Kraftwerk τιμούν τους δορυφόρους (ένα κομμάτι πασίγνωστο, κυρίως από… σήματα εκπομπών!) Που να φαντάζονταν ότι λίγα χρόνια μετά κάποιος Μαρούδας, υπουργός μιας οπερετικής χώρας, θα απειλούσε να τους… καταρρίψει!
16. Man Machine (1978)
Σμιλεμένη σαν από καλέμι γλύπτη μελωδία με σαφείς μινιμαλιστικές αναφορές. Κατευθείαν από τα Kling Klang studios του Dusseldorf («Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης» που λέμε και στα κρασιά!), όπου είχαν στήσει την… βιομηχανία τους (Kraftwerk σημαίνει εργοστάσιο παραγωγής ισχύος, ρεύματος δηλαδή). Εκεί στις όχθες του ποταμού Ρήνου (έτσι για να ακουστεί πιο… ποιητικό!)
17. Computer Love (1981)
Πολλά χρόνια πριν από τα σύγχρονα ICQ, MSN, mIRC, οι Kraftwerk τραγουδούν για την αποξένωση, για τον έρωτα των μηχανών, την αστική απελπισία της ψυχρής επαφής, την α-κοινώνητη επικοινωνία…
18. Tour de France (1983)
Μετά τα τρένα, τα αυτοκίνητα και τα διαστημόπλοια ήρθε και η ώρα του… ταπεινού ποδηλάτου. Και η ώρα μιας περίεργης εμμονής με τον Γύρο της Γαλλίας. Σε LP βρέθηκε μόλις το 2003, αλλά σε σινγκλάκι βγήκε πρώτη φορά το 83. Πολύ ’80s άκουσμα!
19. Electro Kardiogramm (2003)
Δεν είμαι σίγουρος για τον σκοπό και το σκεπτικό της επαναδραστηριοποίησης τους εν έτει 2003… Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν επρόκειτο περί της «κλασικής» αρπαχτής ή συμπλήρωσης συνταξιοδοτικού βιβλιαρίου! Υπήρξαν άλλωστε ένα τα group που επιδεικτικά και σχεδόν ακατάδεκτα αρνήθηκε ένα σωρό προτάσεις για συνεργασίες, remix, soundtrack! Πιθανόν να φταίει αυτό το μικρόβιο για δημιουργία που ποτέ δεν εγκαταλείπει τον πραγματικό καλλιτέχνη… Στο κομμάτι αυτό πάντως ακούγονται «σαν να μην πέρασε μια μέρα» από τότε…
20. Kling Klang (1971)
Από τον δίσκο με τον πράσινο κώνο αυτή τη φορά, αυτό το κομμάτι διεκδικεί τον τίτλο της πατρότητας του… Echo, του Dr Avalanche και πολλών ακόμη ανώνυμων. Τι είναι όλα αυτά; Μα, drum machines φυσικά (το πρώτο έδωσε και τον τίτλο στην μπάντα, το δεύτερο ήταν βασικός συντελεστής στους Sisters of Mercy). Και το «Kling klang» ήταν ένα πρώτα κομμάτια όπου πρωτακούστηκε αυτό το όργανο.
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 