(Some Bizarre) – 1987 *
In memoriam
Η τέχνη είναι κάτι το όμορφο… Κάτι το καλό. Έτσι δεν μας μάθαιναν στο σχολείο; Όταν λέμε ότι κάτι είναι σαν έργο τέχνης ο νους πάει σε κάτι όμορφο έτσι δεν είναι; To Καλόν, το Ωραίο και το Αγαθόν… Η τέχνη ως κοινωνικό αγαθό, η τέχνη επιδοτούμενη από το Υπουργείο Πολιτισμού, η τέχνη στην υπηρεσία της ηθικής, η τέχνη ως θεραπαινίδα του Κάλλους και του Καλού. Ταυτίζονται όμως το καλό και το ωραίο;
Όποιος έχει γοητευτεί από την μαυλιστική αποφορά των Ανθών του Κακού του Μπωντλέρ, όποιος έχει μείνει εκστατικός από την παραληρηματική διαβολικότητα του Λωτρεαμόν, όποιος έχει ανατριχιάσει ακούγοντας τη Diamanda Galas να θρηνεί για το θάνατο του αδερφού της, τον Ian να σπαράσσεται, όποιος έχει αηδιάσει βλέποντας τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς να τρυπάει το κορμί της, όποιος έχει ταυτιστεί με τους ξεδοντιασμένους μεθύστακες του Ντοστογιέφσκι, τα πρεζόνια του Burroughs, τις πουτάνες του Bukowski, όποιος έχει ενοχληθεί από το «αποκαλυπτικό σαν πανούκλα» θέατρο του Αρτό, όποιος έχει κλείσει ενστικτωδώς τα μάτια μπροστά στη φρίκη παιδιών και γυναικών να καίγονται στην «Γκερνίκα» (όχι Γκουέρνικα όπως συνηθίζεται να λέγεται) του Πικάσο, όποιος έχει σιχαθεί τη μαύρη Παναγία του Chris Ofili, φτιαγμένη από …περιττώματα ελέφαντα, ξέρει… Ότι η τέχνη είναι ο καθρέφτης μας. Της αθλιότητας και του μεγαλείου μας συγχρόνως. Της μοίρας μας. Του πόνου μας. Όποιος περιηγήθηκε στα «έρημα βαλτοτόπια της ζωής», α’ αυτή την mortal coil, γνωρίζει. Μ’αυτόν ήρθαμε, μ’ αυτόν φεύγουμε. Ο πόνος. Από τότε που μας έδωσε ο ύψιστος την κλωτσιά στα πισινά και μας πέταξε από τον παράδεισο… Εκεί, στην κοιλάδα «κλαυθμών και οδυρμών» με πόνο θα τεκνοποιείς, με πόνο θα βγάζεις το ψωμί σου, με πόνο θα πεθαίνεις. Πόνος. Από την πρώτη στιγμή που το οξυγόνο κατακαίει τα πνευμόνια του βρέφους και το φως τυφλώνει τα μάτια του. Αρχίζει το ταξίδι… Καλώς ήρθατε στην «πρωκτική σκάλα». Την πρώτη έδρα της ηδονής όπως λεν οι ψυχολόγοι. Την 9η πύλη του κορμιού κατά Απολλιναίρ. «Υπάρχει μέλι στις κουφάλες του σώματος». Παιδικά γέλια. Ερημίδια παιδικών χρόνων, θρυμματισμένα γυαλιά. Κλείνω τα μάτια. «Σ’ ένα λεπίδι μ’ ακονισμένη κόψη στήριξα τις ελπίδες μου, σκίζοντας τις σάρκες μου στα σημεία που σμίγουν τα χείλη»(**) Και ηδονή… Το αδέλφι του πόνου. Ηδονή του να προκαλείς πόνο. Με την αθωότητα που ένα μικρό παιδί τρυπάει και ξεσκίζει τα φτερά μιας πεταλούδας ή πατάει μια μυρμηγκοφωλιά… Παιδική και δαιμονική συγχρόνως. Αυτό το τέρας που λέγεται άνθρωπος! Κατ’ εικόνα και ομοίωση του Ύψιστου Σαδιστή. Και ο Μαρκήσιος ο πιο μεγάλος πιστός Του και εμβριθής θεολόγος (πως σε καταντήσανε αλήθεια έρμε Μαρκήσιε, σε μια S&M κουλτούρα για βαριεστημένα μικροαστικά ζευγαράκια, με ..δερμάτινα και αλυσίδες, όταν οι σημερινοί βασανιστές φορούν πια Gucci και Armani). Τι είναι αυτοί οι φριχτοί ήχοι; Είναι οι οιμωγές των σφαγμένων στα πεδία των μαχών υπέρ «ιδανικών» και πατρίδων, των δηλητηριασμένων από Zyklon B, των καμένων από τη ραδιενέργεια, των αλεσμένων από τα κανόνια. «Πάλι καλά που πεθαίνουν». «Έτσι και οι ανθρώπινες υπάρξεις, αυτά τα ζωντανά κύματα, πεθαίνουν μονότονα χωρίς ν’ αφήνουν αφρό, χωρίς να ακούγεται βουή». «Σκότωσε για να συνεχίσει να γυρίζει ο κόσμος»! Σκότωσε με… Σκότωσε με στην Ostia. Αυτοί οι ήχοι μου ξυρίζουν την καρδιά… Οι ήχοι… Το στρίγκλισμα των φρένων. Τα κόκκαλα θρυμματίζονται… Η θάλασσα γλείφει την αιματοβαμμένη ακτή. Ψάξε να ανακαλύψεις την ομορφιά. Η κοπριά λιπαίνει τα ρόδα. «Ξέρεις μήπως που ανθούν τα ρόδα της ερήμου;» Ψάξε μέσα μου. Σκίσε με με το μαχαίρι και χώσε μέσα το κεφάλι σου. Φάε με, ιδανική ερωμένη! «θα υποφέρουμε και οι δύο. Εγώ γιατί θα κατασπαράζομαι και συ, γιατί θα με κατασπαράζεις». Και δεν πιάνει κανέναν αναλγητικό, κανένα παυσίπονο. Κανένας Χημικός Άγγελος δεν θα έρθει σε βοήθεια μας. Καμιά αυταπάτη έρωτα. Κανείς δεν μας σώζει από τις σκέψεις που στριφογυρνούν στο μυαλό σαν «πτώματα στο νεκροταφείο». Ειδικά τη νύχτα… Όταν η νύχτα κόβει τις φλέβες της και το σκοτάδι σταλάζει… Τα πάντα ρει. Και τα πάντα θνήσκει. «Everything changes and everything dies» Και η αιωνιότητα έρχεται όλο και πιο κοντά. Και αυτά τα πρώτα πέντε λεπτά…
* Ο δίσκος έχει κυκλοφορήσει από πολλές εταιρείες, νομίμως και παρανόμως. Προσέξτε πάντως, οι Coil έχουν …καταραστεί όλα τα παράνομα αντίτυπα! H μεγαλύτερη πάντως θα πρέπει να έχει επιπέσει επί της κεφαλής του Stevo, του manager της Some Bizarre, από τον οποίο απαιτούν να τους πληρώσει τα οφειλόμενα (στο εξώφυλλο της πρόσφατης επανέκδοσης του δίσκου)
** Από τα Άσματα του Μαλντορόρ του Λωτρεαμόν
1. The anal staircase
2. Slur
3. Babylero
4. Ostia (The death of Pasolini)
5. Herald
6. Penetralia
7. Ravenous
8. Circles of mania
9. Blood from the air
10. Who by fire
11. The golden section
12. The first five minutes after death
Ήταν 1987. Οι Coil, το δίδυμο δηλαδή των Peter Christopherson (πρώην μέλος των θορυβοποιών Throbbing Gristle) και John Balance (εκείνη την εποχή είχαν μαζί τους και τον Steven Thrower μαζί και τη βοήθεια πολλών εκλεκτών φίλων όπως ο Marc Almond και o Foetus), είχαν ήδη τη φήμη ότι εξερευνούσαν τις σκοτεινές πτυχές του ανθρώπινου βίου, με μια εμμονή σε ότι comme il faut καλείται διαστροφή (θυμηθείτε το επίσης έξοχο LP τους με τον διαφωτιστικό τίτλο «Scatology»).
Κανένα όμως από τα προηγούμενα ή μεταγενέστερα έργα τους δεν θα έφτανε το magnus opus τους, το περίφημο «Horse Rotorvator» που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά. Ο τίτλος ήταν πάντα ένα ερωτηματικό. Και μην ψάξετε τα λεξικά να βρείτε τι σημαίνει Rotorvator. Μάταιο θα είναι. Υποτίθεται λοιπόν ότι η έμπνευση για το δίσκο ξεπήδησε μέσα από έναν εφιάλτη (τι άλλο;) του John Balance στον οποίο οι τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης σφαγιάζουν τα άλογα τους για να φτιάξουν μια τεράστια μηχανή καταστροφής του κόσμου (αυτό είναι το Rotorvator!).
Η ανησυχία επιτείνεται ήδη από το εξώφυλλο. Ένα υπέρλαμπρο μεσημεριανό φως δίνει μια υπερφυσική χροιά σε ένα έρημο χωρίς ανθρώπους τοπίο. Μια ανησυχητική αίσθηση απουσίας και καταστροφής. Και η αίσθηση παίρνει σάρκα και οστά όταν βάλεις το δίσκο να παίξει. Τα 49’16» τα σκιάζει με την μπέρτα του ο Θάνατος, σε παράφορο εναγκαλισμό με τον Έρωτα σε διαστροφικά συμπλέγματα και καννιβαλικές παρεκτροπές (άσχετο αλλά, το ξέρατε ότι το πιο …υγιεινό και …θρεπτικό κρέας για τον άνθρωπο είναι το ανθρώπινο; Η εξήγηση είναι ότι έχει ακριβώς τη σωστή αναλογία αμινοξέων που χρειάζεται ο άνθρωπος! Εγγυημένα, επιστήμονας το έγραψε -βλέπε το «Η ιερή αγελάδα και ο βδελυρός χοίρος»).
Θυμάμαι όταν τον πρωτάκουσα, σε αθώα και «άβγαλτη» ηλικία, έκανα μετά μήνες να τον ξανακούσω. Δίσκος γεμάτος σκοτεινές τρομακτικές αλέες. Ενα κουτί της Πανδώρας. Με απούσα την ελπίδα όμως. «Μόνο λίγοι θα γευτούνε τούτο το φαρμακερό καρπό χωρίς να κινδυνέψουν». Πρόστυχος λυρισμός που ώρες-ώρες παγώνει το αίμα… Δεκάδες ήχοι συμπλέκονται, διαπλέκονται, συγκρούονται, αγκαλιάζονται, συνουσιάζονται, αναδύονται σε ένα παράφορο σύμπλεγμα. Σε μια μουσική αντίληψη πολύ μπροστά από την εποχή της, πολλά χρόνια πριν η τεχνολογία του sampling γίνει του συρμού. Κάπου διάβασα από έναν ανώνυμο στο δίκτυο, ότι η μουσική των Coil είναι σαν συνδυάσεις τους πρώιμους Neubauten μαζί με τους Legendary Pink Dots, να τους ποτίσεις μεσκαλίνη και κάθε λογής παραισθησιογόνα και να τους βάλεις να ηχογραφήσουν!
Για τα κομμάτια τα ίδια τι να πω; Ποιος δεν ανατριχιάζει με την επιστημονική πραγματεία περί θανάτου σε άψογα Οξφορδιανά αγγλικά, στο «The golden section», με το reverb και τις παραμορφώσεις να δημιουργούν μια τρομώδη τελετουργική ατμόσφαιρα (πρόκειται για ένα απόσπασμα από ένα βιβλίο του Peter Wilson το οποίο περιγράφει τις απόψεις περί θανάτου του Σούφι ποιητή Ρουμί). Με την επιληπτική επιθετικότητα του «Circles of Mania»; Με την πένθιμη μεγαλοπρέπεια του «Blood from the air»; Με την απόκοσμη μελωδία του «The first five minutes after death»; Με την ωμή μυστικιστική δύναμη του «Ravenous»; Ακόμη και το «Who by fire» του Leonard Cohen αποκτά μια παραισθησιογόνα ζοφερή χροιά ταιριαστή με το περιεχόμενο του που αναφέρεται ουσιαστικά στους τρόπους με τους όπους πεθαίνει κάποιος. Και φυσικά εδώ μέσα υπάρχει και η κορύφωση του «Ostia» (αναφέρεται στην αγριότατη δολοφονία του Παζολίνι στο ομώνυμο επίνειο της Ρώμης), με τα τζιτζίκια ενός ναού των Αζτέκων να ανοίγουν το κομμάτι το οποίο στη συνέχεια οδηγείται σε ένα όργιο εγχόρδων.
Γράφουν οι ίδιοι στο οπισθόφυλλο του single «How to destroy angels»: «Σε όλη της διάρκεια της ιστορίας ο άνθρωπος έφτιαχνε και χρησιμοποιούσε τη μουσική για δύο διαφορετικούς ξεχωριστούς σκοπούς. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την έλευση των τεχνικών ηχογράφησης, η πιο δημοφιλής χρήση της μουσικής ήταν η ψυχαγωγία: η προσωρινή διασκέδαση και το ξέσκασμα όσο το δυνατό πιο πολύ. Ως συνέπεια, πολλοί άνθρωποι τείνουν να παραβλέπουν την πιο θεμελιώδη και αρχαία χρήση της ως ένα εργαλείο που επηρεάζει το σώμα και το πνεύμα του ανθρώπου». Με το «Horse Rotorvator» σίγουρα το κατάφεραν…
Σήμερα οι Coil πλέον δεν υπάρχουν. Ήταν μόλις πριν από μερικούς μήνες που ο Άγγελος του Θανάτου θέρισε τον Balance, με άδοξο τρόπο, μετά από μια πτώση λόγω μέθης. Rest in peace…
1η δημοσίευση: http://www.mic.gr
Bouquet of dreams 